Sinterklaas is jarig en witwassers vieren feest
De dagen worden korter en de maan schijnt alweer door de bomen. Nog even en het heerlijk avondje is gekomen, 't avondje van Sinterklaas. Vol verwachting kloppen de harten. Niet alleen voor de kinderen, ook voor witwassers komt er een feestelijke tijd aan.
Zie ginds komt de stoomboot
Het is half november en de vrolijk versierde stoomboot uit Spanje vaart een pittoreske haven in Nederland binnen. Sinterklaas wuift en de pieten dansen. De burgemeester zorgt voor een hartelijke ontvangst. Maar, heeft iemand er eigenlijk ooit bij stilgestaan wat er op die boot ligt? Een heel voorzichtige schatting: 10.000.000 pakjes van 25 euro per stuk. Een kwart miljard. Elk jaar weer. Winkels die bijvoorbeeld speelgoed, sportartikelen, elektronica en sieraden verkopen varen goed bij de komst van de Goedheiligman.
Hoe zou je witwassen als je Sinterklaas was?
Stel, je bent Sinterklaas en je hebt een grote jute zak vol munten. Geen munten van chocolade maar harde euro’s afkomstig uit illegale bron. Je hebt cadeaus nodig voor alle zoete kinderen. Je opent een speelgoedwinkel en laat de munten als ‘omzet’ door deze winkel stromen. Een hoge omzet in deze Sinterklaastijd is goed verklaarbaar! Je geeft de omzet vervolgens keurig aan bij de fiscus. Als je deze fictieve omzet mengt met omzet uit reële verkoop valt het nóg minder op wat hier gebeurt: er worden wel cadeaus verkocht, maar niet zoveel als de omzet doet vermoeden…
Sinterklaas en zijn ‘hulp-Sinterklazen’
Het is voor de hoogbejaarde Goedheiligman geen doen om in z’n eentje alle cadeaus persoonlijk bij iedereen af te leveren. Maar daar heeft Sinterklaas iets op gevonden. Hij laat andere mannen een rode tabberd aan doen en een mijter opzetten. De gezichten worden bedekt met een grote witte baard. Niemand die ziet dat het Sinterklaas zelf niet is. De Sint noemt het ‘hulp-Sinterklazen’, maar in wezen zijn dit toch stromannen! En deze stromannen kunnen allemaal een eigen winkel voor de Goedheiligman runnen!
Sinterklaas bestaat
Dit lijkt misschien een verhaal uit het grote boek van Sinterklaas, maar niets is minder waar. Afgezien van de tabberd en de mijter is dit de realiteit van alle dag! De inzet van stromannen en katvangers is een van de grootste witwasdreigingen volgens de meest recente National Risk Assessment Witwassen. Zo worden met behulp van stromannen en katvangers bedrijven opgericht met het doel om op deze manier, door het creëren van fictieve omzet, de illegale herkomst van gelden te verhullen. Zie voor de verschillende branches die in dit verband worden genoemd het Overzicht branches en beroepen met verhoogd risico.
Daar wordt aan uw kantoordeur geklopt
Wie zal dat zijn? Het blijkt een koper van een mooi appartement bij u in de regio. Een groot deel van de koopsom wordt uit eigen middelen voldaan. De bron die wordt opgegeven: ‘gespaard uit eigen onderneming’. Die onderneming blijkt een speelgoedwinkel…
Natuurlijk, de meeste eigenaren van speelgoedwinkels zijn hardwerkende ondernemers en de herkomst van de middelen zal goed te verklaren zijn. Maar, oplettendheid is geboden als zich ook andere signalen voordoen. Bijvoorbeeld: de winkel is recent opgericht en heeft meteen een hoge omzet, de voorraad of personeelskosten verhouden zich niet tot de omzet, er komen vragen op wat betreft het adres, de bestuurder(s), de betrokken adviseurs, er zijn nog geen cijfers, er is terughoudendheid met het verstrekken van informatie.
En let wel: het feit dat de omzet fiscaal is verantwoord betekent niet per definitie een groene vink! Zie hierover ook de uitspraak van Rechtbank Rotterdam van 14 augustus 2024 (ECLI:NL:RBROT:2024:8190). De Rechtbank overweegt ‘[…] dat niet op voorhand valt uit te sluiten dat met de fiscale opgave van dergelijke gelden een poging wordt gedaan om de ware herkomst ervan te verhullen, wat strafbaar is gesteld als witwassen […]’. Zie voor meer mogelijke risicosignalen bijvoorbeeld de notitie ‘Risico-indicatoren ploffers en katvangers’ van BFT.
Wie zoet is krijgt een akte, wie stout is.. Mocht na onderzoek inderdaad blijken dat het ‘foute boel’ is, dan hoeft deze cliënt niets in zijn schoen te verwachten. Voor witwassers geen akte met een strik erom, maar wellicht wel een BFT-roe!
Herkent u de actuele risicosignalen? Wij helpen u graag, lees hier meer.
Geschreven door mr. A. (Anja) van Meurs. Zij studeerde Nederlands recht (EUR) en Notarieel recht (RUL). Na haar studie heeft zij ruime ervaring opgedaan in de notariële ondernemingsrechtpraktijk. Inmiddels is Anja al meer dan 20 jaar werkzaam als zelfstandig notarieel jurist. Zij adviseert, doceert en publiceert op het gebied van ondernemingsrecht en sinds de wetswijziging in 2018 ook op het gebied van de Wwft.